Κάπνισμα και Εγκυμοσύνη

Γράφει ο ιατρός

Πέτρος Χειρίδης, MD,PhD

Μαιευτήρας-Γυναικολόγος-χειρουργός

Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών

Επιστ. Δ/ντης– Νομική Υπηρεσία ομίλου ΙΑΣΩ.



Κάπνισμα στη κύηση 

Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι το κάπνισμα αυξάνει τις πιθανότητες να εμφανιστεί καρδιοπάθεια ή καρκίνος. Δυστυχώς το κάπνισμα προκαλεί πολλά περισσότερα. Όχι μόνο παίζει αρνητικό ρόλο στη σύλληψη, αφού μειώνει τη γονιμότητα σε άνδρες και γυναίκες, αλλά και κατά τη διάρκεια της κύησης είναι δυνατό να προκαλέσει επιπλέον σοβαρά προβλήματα όπως πρόωρο τοκετό, ανωμαλίες του εμβρύου, ακόμα και εμβρυϊκό θάνατο…

 

Γιατί το κάπνισμα είναι κακό για το μωρό;

Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης προκαλεί στένωση των αγγείων, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο την ποσότητα του οξυγόνου που φτάνει στον πλακούντα, γεγονός που με τη σειρά του αυξάνει τις πιθανότητες να μην τρέφεται σωστά το έμβρυο.

Η πτωχή θρέψη του εμβρύου συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο αποβολής, μικρότερο σωματικό βάρος κατά τη γέννηση καθώς και πρόωρο τοκετό. Ο πρόωρος τοκετός σημαίνει πως το νεογνό θα πρέπει να παραμείνει στην ειδική Μονάδα Νεογνών. Τα λιποβαρή βρέφη, ακόμα και τα αν είναι τελειόμηνα,  είναι πιο επιρρεπή σε ασθένειες και λοιμώξεις. Η ασθένεια σε αυτή τη τρυφερή ηλικία μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή του νεογνού.

Επίσης τα νεογνά από γυναίκες που καπνίζουν κατά τη διάρκεια της κύησης, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης συγγενών ανωμαλιών όπως οι σχιστίες του προσώπου (λαγόχειλος και  λυκόστομα), ενώ επίσης αυξημένος είναι ο κίνδυνος του συνδρόμου του αιφνίδιου θανάτου του νεογνού (Sudden Infant Death Syndrome – SIDS) όπου η αιτία θανάτου δε μπορεί να προσδιοριστεί. 

Όσο περισσότερο καπνίζει μία γυναίκα κατά την κύηση τόσο υψηλότερη η πιθανότητα να εμφανιστούν οι παραπάνω κίνδυνοι.

 

Το παθητικό κάπνισμα απειλεί την εγκυμοσύνη;

Το κάπνισμα είναι εξίσου βλαβερό τόσο για τον καπνιστή όσο και για τους άλλους που είναι γύρω του – παιδιά και ενήλικες.

Κατά τη διάρκεια της κύησης, το παθητικό κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει πάλι λιποβαρή μωρά, πρόωρο τοκετό καθώς και εμβρυϊκό θάνατο όπως και στις καπνίζουσες επίτοκες.

Το παθητικό κάπνισμα στα μικρά παιδιά αυξάνει τη πιθανότητα άσθματος και αναπνευστικών λοιμώξεων σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου ειδικών λοιμώξεων (CDC)

 

Πώς μπορώ να προστατέψω την κύηση μου από τον παθητικό καπνό;

Δεν υπάρχουν επιτρεπτά όρια στον καπνό που εισπνέουμε. Ακόμα και μικρές ποσότητες εισπνεόμενου καπνού μπορεί να είναι βλαβερές. Ο μοναδικός τρόπος προστασίας είναι η παραμονή σε περιβάλλον καθαρό από καπνό. Μερικές απλές οδηγίες είναι οι εξής:

  • Αποφύγετε το κάπνισμα στο σπίτι.
  • Ζητήστε από τους άλλους να μη καπνίζουν στο σπίτι σας ή σε κλειστούς χώρους.
  • Αποφύγετε χώρους ψυχαγωγίας όπως εστιατόρια, όπου επιτρέπεται το κάπνισμα.

 

Πόσες γυναίκες καπνίζουν κατά τη διάρκεια της κύησης;

Σύμφωνα με στοιχεία του PRAMS 2011 (Pregnancy Risk Assessment and Monitoring System), μία στις τρεις γυναίκες καπνίζει κατά το 3ο τρίμηνο. Από τις γυναίκες οι οποίες κάπνιζαν πριν την εγκυμοσύνη περίπου οι μισές (55%) έκοψαν το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της κύησης. Από αυτές το 40% άρχισε πάλι να καπνίζει μέσα στους 6 πρώτους μήνες από τον τοκετό.

 

Κάπνιζα πριν την εγκυμοσύνη. Αν το σταματήσω ή το μειώσω τώρα παίζει ρόλο;

Ασφαλώς! Η διακοπή του καπνίσματος από το 1ο τρίμηνο της κύησης, ακόμα και αν η μέλλουσα μητέρα κάπνιζε πολύ στο παρελθόν, μειώνει σημαντικά τους κινδύνους που προκαλεί το κάπνισμα στο έμβρυο. Ο περιορισμός του καπνίσματος επίσης παίζει ρόλο και αποτελεί το 1ο καλό βήμα για την υγεία του παιδιού.

 

Τα υποκατάστατα νικοτίνης επιτρέπονται στη κύηση;

Οι τσίκλες και τα αυτοκόλλητα νικοτίνης έχουν σκοπό, να απελευθερώνουν αργά στη κυκλοφορία μικρά ποσά νικοτίνης και να μειώσουν τις ανεπιθύμητες ενέργειες στον καπνιστή που «κόβει» το τσιγάρο. Παρόλο που τα υποκατάστατα νικοτίνης μειώνουν το «σύνδρομο στέρησης» του οργανισμού στη νικοτίνη, η δράση τους στο έμβρυο δεν έχει ξεκαθαριστεί.

Σε πρόσφατη μελέτη τα υποκατάστατα νικοτίνης δεν φαίνεται να είναι τερατογόνα. 

Το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων-Γυναικολόγων συστήνει τη χρήση τους στις επίτοκες γυναίκες μόνο όταν όλες οι άλλες μέθοδοι διακοπής του καπνίσματος έχουν αποτύχει.

 

Χρήσιμα links:

​1.    Mayo Clinic: 
http://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/pregnancy-week-by-week/in-de...
2.    Medline Plus: 
http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/videos/news/Nicotine_Replacement_0413...
3.    WebMD
http://www.webmd.com/baby/smoking-during-pregnancy
4.    The Merck Manual of Medicine
http://www.merckmanuals.com/home/women-s-health-issues/drug-use-during-p...
5.    CDC – Center of Disease Control
http://www.cdc.gov/reproductivehealth/TobaccoUsePregnancy/index.htm

 

Για περισσότερες ή ειδικές πληροφορίες γράψτε στο e-mail: infobgyn@gmail.com