Η ουρολοίμωξη είναι η συχνότερη λοίμωξη της γυναίκας. Υπολογίζεται ότι μία στις δύο γυναίκες θα περάσει κάποιο επεισόδιο έντονης δυσουρίας (πόνο και καύσος κατά την ούρηση). Η ουρολοίμωξη συμβαίνει σε όλες τις ηλικίες της γυναίκας, εντούτοις η αιτιολογία διαφέρει στις προ- και στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Αν και τις περισσότερες φορές δεν είναι επικίνδυνη, τα συμπτώματα που προκαλεί μπορεί να είναι πολύ ενοχλητικά για τη γυναίκα. Μάθετε πως προλαμβάνεται και πως αντιμετωπίζεται η ουρολοίμωξη.

Τι είναι η ουρολοίμωξη;

Ουρολοίμωξη καλείται κάθε λοίμωξη που προσβάλλει κάποιο τμήμα του ουροποιητικού συστήματος. Φυσιολογικά τα ούρα είναι στείρα μικροβίων δηλαδή δεν περιέχουν μικροοργανισμούς. Όταν όμως μικροοργανισμοί εισέλθουν στο ουροποιητικό σύστημα τότε μπορούν να πολλαπλασιαστούν και να προκαλέσουν λοιμώξεις.

Τι είναι η κυστίτιδα;

Ως κυστίτιδα ορίζεται η φλεγμονή της ουροδόχου κύστεως. Η ουρηθρίτιδα είναι η λοίμωξη η οποία αφορά μόνον την ουρήθρα, δηλαδή τη σωλήνα που ενώνει την κύστη με το εξωτερικό του σώματος. Συχνά η ουρηθρίτιδα και η κυστίτιδα συνυπάρχουν και τότε ονομάζονται λοίμωξη του κατώτερου ουροποιητικού ή ουρολοίμωξη. Η λοίμωξη στο ανώτερο ουροποιητικό σύστημα που αφορά τους νεφρούς λέγεται πυελονεφρίτιδα.

Πόσο συχνή είναι η ουρολοίμωξη και πώς προκαλείται;

Η ουρολοίμωξη αποτελεί συχνό πρόβλημα. Υπολογίζεται ότι μία στις δύο γυναίκες θα περάσει κάποιο επεισόδιο έντονης δυσουρίας (πόνο και καύσος κατά την ούρηση) οι μισές εκ των οποίων πάσχουν από βακτηριακή ουρολοίμωξη. Περίπου το 2-5% των ιατρικών επισκέψεων στο γυναικολόγο αφορά λοιμώξεις του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος. Στο 90% των περιπτώσεων τα συμπτώματα υποχωρούν χωρίς επιπλοκές, αλλά οι υποτροπές είναι αρκετά συχνές. Τα συνηθέστερα βακτήρια που εμπλέκονται στην ουρολοίμωξη είναι το κολοβακτηρίδιο  (Escherichia Coli, περίπου στο 80%), ο σταφυλόκοκκος (Staphylococcus saprophyticus), η Κλεμπσιέλα, το εντεροβακτήριο και ο πρωτέας.

Ποια τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης;

Τα πρώιμα συμπτώματα της ουρολοίμωξης είναι η δυσουρία, δηλαδή πόνος κατά την ούρηση, η έπειξη προς ούρηση (ανάγκη για άμεση ούρηση) και η συχνοουρία. Οι μισές ασθενείς εμφανίζουν πυρετό,  ρίγος, άλγος χαμηλά στη ράχη, ναυτία ή γενική αδιαθεσία. Αυτά τα συμπτώματα υποδηλώνουν την εξάπλωση της νόσου στο ανώτερο ουροποιητικό σύστημα (πυελονεφρίτιδα).

Ποιοι οι παράγοντες κινδύνου της ουρολοίμωξης;

Παράγοντες που ευνοούν την εμφάνισή της είναι η ελλιπής ενυδάτωση του οργανισμού (κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες), η υπερβολική χρήση τοπικών αντισηπτικών, οι κακές συνθήκες υγιεινής, η έκθεση σε μολυσμένα νερά, η εγκυμοσύνη, η σεξουαλική επαφή, η χρήση αντισυλληπτικών μεθόδων φραγμού. Επίσης η παραμονή με βρεγμένα μαγιό στη παραλία, προκαλεί λόγω του ψύχους αγγειοσύσπαση στα αγγεία της ευαίσθητης περιοχής και ενισχύει την ανάπτυξη των μικροβίων. Άλλοι παράγοντες κινδύνου αφορούν στις  ανατομικές ανωμαλίες και  τις πέτρες στα νεφρά. Οι εμμηνοπαυσιακές γυναίκες πρέπει να ελέγχονται για σακχαρώδη διαβήτη.

Πώς θεραπεύεται η ουρολοίμωξη;

Οι ουρολοιμώξεις παρά τα «θορυβώδη» συμπτώματά τους αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα με σύντομη χορήγηση αντιβιοτικών.

Οι περισσότερες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος που προκαλούνται από βακτήρια αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά. Ο γιατρός θα κρίνει ποιο είναι το κατάλληλο αντιβιοτικό και τη διάρκεια της θεραπείας, ανάλογα με το ιστορικό του ασθενή, το είδος του μικροβίου και το αντιβιόγραμμα. Η τακτική λήψη αντιβιοτικών δίχως τη καθοδήγηση του ιατρού αποτελεί την ιδανική «συνταγή» για τη δημιουργία στελεχών ανθεκτικών στα αντιβιοτικά και στις υποτροπές της ουρολοίμωξης. Σε κάποιες περιπτώσεις όπου συνυπάρχει κάποια πάθηση στο ουροποιητικό, όπως λίθος, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί και το αίτιο σε δεύτερο χρόνο.

Ποια τα μέτρα πρόληψης της ουρολοίμωξης;

Για την πρόληψή της συστήνεται να πίνετε άφθονο νερό και να επισκέπτεστε συχνά την τουαλέτα (ιδίως μετά την ερωτική επαφή), ώστε να απομακρύνονται από τον οργανισμό τα μικρόβια πριν εγκατασταθούν στην ουροδόχο κύστη. Επίσης να αποφεύγετε τη κατανάλωση των πολύ αλμυρών τροφίμων. Φροντίστε, ακόμα, την υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής -χωρίς υπερβολές- και συνηθίστε να σκουπίζεστε από εμπρός προς τα πίσω. Στα μέτρα πρόληψης περιλαμβάνονται και φαρμακευτικά σκευάσματα που περιέχουν εκχυλίσματα cranberries.

Ποια η πρόγνωση της ουρολοίμωξης;

Η πρόγνωση σε μη-επεπλεγμένες ουρολοιμώξεις είναι άριστη. Συνηθέστερα τα συμπτώματα υποχωρούν σε ένα-δύο  24-ωρα, παίρνοντας υγρά ή φάρμακα από το στόμα δίχως να απαιτείται νοσηλεία. Σε βαριές λοιμώξεις με πυρετό, συνήθως χρειάζεται νοσηλεία σε νοσοκομείο για ενδοφλέβια αγωγή και ενυδάτωση. Ειδικά αν βρεθεί πυελονεφρίτιδα και διαγνωστεί αίτιο που εμποδίζει τη ροή των ούρων προς την κύστη, ο γιατρός θα συστήσει ειδική αντιμετώπιση.

Ουρολοίμωξη κατά την κύηση

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η πιθανότητα ουρολοίμωξης αυξάνεται. Στο 1ο τρίμηνο η επίδραση των ορμονών της κύησης ελαττώνει το ρυθμό περίσταλσης (προώθησης) των ούρων στους ουρητήρες, ενώ στο 3ο τρίμηνο αλλάζει η ανατομία της ουροδόχου κύστης λόγω της συμπίεσης από τη κεφαλή του εμβρύου. Τα μέτρα πρόληψης είναι ίδια με αυτά στις μη εγκύους. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να παίρνετε φάρμακα χωρίς συνταγή γιατρού, γιατί μερικά αντιβιοτικά δεν είναι ασφαλή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Χρήσιμα links:

1.    Mayo Clinic

2.    National Health System (UK)

3.    Medline Plus

4.    American Pregnancy Association

5.    UpToDate
 

Για περισσότερες ή ειδικές πληροφορίες γράψτε στο e-mail: infobgyn@gmail.com