Κοροναϊος (COVID-19) στην κύηση & στην λοχεία
Γράφει ο ιατρός
Πέτρος Χειρίδης, MD,MSc,PhD
Μαιευτήρας-Γυναικολόγος-χειρουργός
Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών
Επιστ. Δ/ντης– Νομική Υπηρεσία ομίλου ΙΑΣΩ.
Όλη η υφήλιος παρακολουθεί με «κομμένη ανάσα» τις εξελίξεις της πρόσφατης επιδημίας που προκάλεσε ο κοροναϊός COVID-19. Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι οι επίτοκες και θηλάζουσες έχουν πρόσθετη ανησυχία, αφενός επειδή ανήκουν σε πληθυσμό υψηλού κινδύνου και αφετέρου έχουν το επιπλέον φορτίο της υγείας του αγέννητου ή νεογέννητου μωρού τους. Σε αυτό το άρθρο κάνουμε μία ανασκόπηση της βιβλιογραφίας στη λοίμωξη με COVID-19 στη διάρκεια της κύησης και της λοχείας. Θα πρέπει να τονιστεί ότι οι διαθέσιμες έγκυρες πληροφορίες είναι περιορισμένες, ενώ συνεχώς προκύπτουν νέα στοιχεία. Ως εκ τούτου, το συγκεκριμένο άρθρο, αναμένεται να επικαιροποιηθεί στο μέλλον.
Μολονότι υπάρχουν λίγα στοιχεία για τη λοίμωξη με COVID-19 στη κύηση, δεν έχει επιβεβαιωθεί η μετάδοση ενδομητρίως, ή κατά τη περιγεννητική περίοδο. Με άλλα λόγια, η λεγόμενη «κάθετη» μετάδοση (vertical transmission), που προκύπτει από τη μετάβαση του μικροβίου μέσω του πλακούντα στο έμβρυο ή μέσω του μητρικού γάλακτος στο νεογνό ΔΕΝ έχει διαπιστωθεί εργαστηριακά για τον COVID-19 [1-4].
Σε δύο μελέτες 18 εγκύων με υποψία ή επιβεβαιωμένη λοίμωξη COVID-19, δεν διαπιστώθηκε μετάδοση στο νεογνό [1,2]. Εντούτοις, έχουν αναφερθεί έως τώρα δύο περιπτώσεις νεογνών με επιβεβαιωμένη λοίμωξη. Στη μεν πρώτη, η διάγνωση έγινε τη 17η μέρα από τη γέννηση και οι γονείς ήταν και οι δύο θετικοί στον ιό. Στη δεύτερη περίπτωση, η διάγνωση ετέθη στις 36 ώρες από τον τοκετό, και τόσο η προέλευση όσο και ο μηχανισμός μετάδοσης στο νεογνό παραμένουν ασαφείς [5,6].
Η προσέγγιση της εγκύου, αναφορικά με τη πρόληψη, τη διάγνωση ή την αντιμετώπιση της νόσου, είναι ίδια με αυτή στη μη-έγκυο. Ωστόσο, θα πρέπει να τονίζεται ότι η εγκυμοσύνη, καθιστά τη γυναίκα πιο επιρρεπή στην εκδήλωση βαριάς μορφής της λοίμωξης συγκριτικά με τη μη-έγκυο, τόσο από τον COVID-19 όσο και από άλλα παθογόνα του αναπνευστικού.
Η καισαρική τομή θα πρέπει να διενεργείται σύμφωνα με τις μαιευτικές ενδείξεις. Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολέγιο, το νεογνό μητέρας με υποψία ή διάγνωση λοίμωξης από κοροναϊό θα πρέπει να απομονώνεται και να υποβάλλεται σε έλεγχο πιθανής λοίμωξης [7].
Η μεταφορά του ιού μέσω του μητρικού θηλασμού βρίσκεται υπό έρευνα. Η μοναδική μελέτη με δείγματα από μητρικό γάλα, από 6 μητέρες-ασθενείς δεν διαπίστωσε τη παρουσία του ιού στο γάλα [1]. Συνεπώς ο θηλασμός δεν καταργείται, ούτε αποφεύγεται. Εντούτοις, επειδή κατά το θηλασμό, είναι δυνατή η μετάδοση του ιού στο νεογνό από τα σταγονίδια του στόματος της μητέρας, συστήνεται η μάσκα προσώπου και η υγιεινή των χεριών σε όλες τις θηλάζουσες που νοσούν ή είναι ύποπτες για τη νόσο [8]. Εναλλακτικά, προκειμένου να αποφευχθεί η έκθεση του νεογνού στον ιό, έχει προταθεί να σιτιστεί με μητρικό γάλα άλλης μητέρας, μέχρις ότου να γίνει καλά η ίδια η μητέρα του [9].
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι μητέρες που επιλέγουν να μη θηλάσουν, εξακολουθούν να έχουν υψηλό κίνδυνο μετάδοσης της λοίμωξης στο νεογνό, συνεπώς θα πρέπει να πάρουν ανάλογα μέτρα υγιεινής.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Chen H, Guo J, Wang C, et al. Clinical characteristics and intrauterine vertical transmission potential of COVID-19 infection in nine pregnant women: a retrospective review of medical records. Lancet 2020; 395:809.
- Zhu H, Wang L, Fang C, et al. Clinical analysis of 10 neonates born to mothers with 2019-nCoV pneumonia. Transl Pediatr 2020; 9:51.
- Wang X, Zhou Z, Zhang J, et al. A case of 2019 Novel Coronavirus in a pregnant woman with preterm delivery. Clin Infect Dis 2020.
- Li Y, Zhao R, Zheng S, et al. Lack of Vertical Transmission of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2, China. Emerg Infect Dis 2020; 26.
- Qiao J. What are the risks of COVID-19 infection in pregnant women? Lancet 2020; 395:760.
- Wang S, Guo L, Chen L, et al. A case report of neonatal COVID-19 infection in China. Clin Infect Dis 2020.
- Practice Advisory: Novel Coronavirus 2019 (COVID-19) https://www.acog.org/Clinical-Guidance-and-Publications/Practice-Advisor... (Accessed on March 17, 2020).
- World Health Organization. Home care for patients with suspected novel coronavirus (nCoV) infection presenting with mild symptoms and management of contacts. Updated February 4, 2020. https://www.who.int/publications-detail/home-care-for-patients-with-susp...(ncov)-infection-presenting-with-mild-symptoms-and-management-of-contacts
- Practice Advisory: Novel Coronavirus 2019 (COVID-19) https://www.acog.org/Clinical-Guidance-and-Publications/Practice-Advisor... (Accessed on March 17, 2020).