Γράφει ο ιατρός

Πέτρος Χειρίδης, MD,PhD

Μαιευτήρας-Γυναικολόγος-χειρουργός

Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών

Επιστ. Δ/ντης– Νομική Υπηρεσία ομίλου ΙΑΣΩ.

Ρομποτική Χειρουργική στη Γυναικολογία

Η ρομποτική είναι χειρουργική με ευρεία έννοια. Προϋπόθεση για τη διεξαγωγή μιας ρομποτικής επέμβασης είναι η άρτια συνεργασία μεταξύ αφοσιωμένων επαγγελματιών υγείας, με συνεχή εκπαίδευση και κατάρτιση, οι οποίοι περιβάλλονται και υποστηρίζονται από εξίσου εκπαιδευμένο νοσηλευτικό και τεχνικό προσωπικό. Είναι αδύνατον κάποιος να ισχυρίζεται ότι χειρουργεί ρομποτικά μόνος του. Συνεπώς, όπως σε μία συμφωνική ορχήστρα, η επιτυχία της ερμηνείας, καθορίζεται από το πώς ο καθένας να επιτελεί τον συγκεκριμένο ρόλο του, έτσι και στη ρομποτική, όλοι στη ρομποτική αίθουσα έχουν συγκεκριμένο ρόλο, και συνεργάζονται για το ενιαίο καλό της ασθενούς.   

Η ρομποτική χειρουργική είναι η αιχμή του δόρατος της ενδοσκόπισης, που καλείται να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της λαπαροσκοπικής και της ανοικτής χειρουργικής. Η τηλερομποτική παρέχει τεχνικά χαρακτηριστικά όπως τρισδιάστατη όραση,  μεγάλη ευκινησία των ρομποτικών εργαλείων και φιλτράρισμα του φυσιολογικού τρόμου των χεριών του χειρουργού. Αυτοί οι παράγοντες παρέχουν ένα εργονομικό περιβάλλον στον χειρουργό το οποίο εξαπλουστεύει τη διενέργεια πολύπλοκων λαπαροσκοπικών χειρισμών. Η συνολική εργονομία του συστήματος που  κάνει το χειρουργό να αισθάνεται πιο ασφαλής κατά την χειρουργική επέμβαση. Οι ασθενείς απολαμβάνουν μικρότερο χρόνο παραμονής στο νοσοκομείο, λιγότερο πόνο, μικρότερη απώλεια αίματος, μικρότερο κίνδυνο μόλυνσης, καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, ταχύτερη ανάρρωση, και ταχύτερη επάνοδο στις καθημερινές δραστηριότητες.

Εφαρμογές στη γυναικολογία

Η ρομποτική χειρουργική έχει πολυάριθμες εφαρμογές στη γυναικολογική χειρουργική και ογκολογία. Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι όλο σχεδόν το φάσμα της γυναικολογίας είναι δυνατό να αντιμετωπιστεί ρομποτικά. Πιο συγκεκριμένα, οι εφαρμογές της ρομποτικής περιλαμβάνουν:

• Υστερεκτομή
• Ενδομητρίωση
• Ινομυώματα
• Κυστικά μορφώματα των ωοθηκών
• Συμπαγή μορφώματα των ωοθηκών
• Παθήσεις των σαλπίγγων
• Υπογονιμότητα
• Πρόπτωση πυελικών οργάνων
• Λεμφαδενικός καθαρισμός

Αφαίρεση Ινομυωμάτων

Η χειρουργική αντιμετώπιση των ινομυωμάτων, με εκπυρήνιση, δηλαδή με ταυτόχρονη  διατήρηση της μήτρας,  συστήνεται στις γυναίκες που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν, καθώς και σε αυτές που αρνούνται να αφαιρέσουν τη μήτρα τους. Η ρομποτική ινομυωματεκτομή επιτρέπει την διεξαγωγή του χειρουργείου με ασύγκριτη ακρίβεια, ευελιξία κινήσεων και απίστευτη τρισδιάστατη εικόνα μέσα στο σώμα. Η επέμβαση είναι ελάχιστα επεμβατική, διότι πραγματοποιείται μέσα από 4 τομές μικρότερες του 1cm σε μήκος. Η υψηλής ευκρίνειας (High Definition) εικόνα επιτρέπει τη βελτιστη αναγνώριση του πλάνου αποκόλλησης του ινομυώματος κατά την εκπυρήνηση. Η μήτρα συρράπτεται σε πολλαπλά στρώματα με ραφές αντοχής ανάλογης με την ανοικτή χειρουργική. Το ινομύωμα αφαιρείται από τη κοιλιά σε ιστοτεμάχια, δίχως να απαιτείται επιπλέον χειρουργική τομή. 

Υστερεκτομή

Η αφαίρεση της μήτρας αποτελεί τη πρώτη σε απόλυτο αριθμό χειρουργικών επεμβάσεων στις ΗΠΑ. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών, ήδη διενεργείται ρομποτικά.  Εκτός από άλλα πλεονεκτήματα, το πιο ουσιώδες, ήταν ότι στη ρομποτική το ποσοστό τραυματισμών στους ουρητήρες ήταν μικρότερο, γεγονός που περιγράφεται στη βιβλιογραφία. Η συγκεκριμένη επιπλοκή αποτελεί συνήθη αλλά και σοβαρή επιπλοκή στις επεμβάσεις υστερεκτομής, ακόμα και με τη κλασσική, ανοικτή μέθοδο. Συνεπώς, συνολικά, η ρομποτική μέθοδος κρίνεται πιο ασφαλής στη διεξαγωγή υστερεκτομής, από οποιαδήποτε άλλη χειρουργική προσέγγιση.

Ενδομητρίωση

Η ενδομητρίωση είναι καλοήθης νόσος η οποία αφορά έως και 10% των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία, ιδιαίτερα μεταξύ των 25-45 ετών. Στην ενδομητρίωση, ιστός όμοιος με το ενδομήτριο, δηλαδή τον εσωτερικό χιτώνα της μήτρας, ο οποίος υποβάλλεται στις ορμονικές μεταβολές και προκαλεί τη περίοδο στη γυναίκα, βρίσκεται εκτός της μήτρας, προκαλώντας αιμορραγία και φλεγμονή στο εσωτερικό της κοιλιάς. Συχνότερα τέτοιες εστίες παρατηρούνται στα όργανα της πυέλου, δηλαδή τις σάλπιγγες και τις ωοθήκες προκαλώντας υπογονιμότητα, χρόνιο πόνο και δυσπαρευνία. Η ενδομητρίωση στο εσωτερικό των ωοθηκών, δημιουργεί αιμορραγικές κύστεις (ενδομητριώματα) οι οποίες είναι δυνατό να διογκωθούν στο μέγεθος πορτοκαλιού, προκαλώντας πόνο.  Εντούτοις, η ενδομητρίωση μπορεί να βρίσκεται παντού, ακόμα και έξω από τη κοιλιά.

Η ενδομητρίωση είναι προοδευτική νόσος με αργή εξέλιξη. Η χρόνια φλεγμονή οδηγεί στο  σχηματισμό ουλών και συμφύσεων.

Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί τη βέλτιστη μέθοδο στην αναγνώριση και ανίχνευση των εστιών της ενδομητρίωσης, ιδιαίτερα όταν αυτές βρίσκονται κάτω από άλλους ιστούς (εν τω βάθη ενδομητρίωση). Παραπέρα, η τρισδιάστατη όραση, βοηθά το χειρουργό, στο καθαρισμό της κοιλιάς και τη λύση των συμφύσεων, με προσοχή, ώστε να μη τραυματιστούν αγγεία και σπλάχνα.

Κόστος της Ρομποτικής

Η ρομποτική επέμβαση, μέσο όρο, κοστίζει 30% παραπάνω από την αντίστοιχη λαπαροσκοπική επέμβαση, λόγω του κόστους της τεχνολογίας, του μηχανήματος, των αναλώσιμων κλπ. Όμως συνολικά το κόστος αυτό αντισταθμίζεται από  το γεγονός της βραχύτερης νοσηλείας, της ταχύτερης ανάρρωσης και επανόδου στην εργασία, των λιγότερων επιπλοκών. Έτσι, ενώ η επέμβαση είναι ακριβότερη, το συνολικό κόστος, αντισταθμίζεται από τα οφέλη και τελικώς είναι συγκρίσιμο με αυτό της λαπαροσκόπησης και ανοικτής επέμβασης.

Παραπέρα, λόγω της υψηλής ζήτησης, η κλινική έχει ορίσει ειδικά «οικονομικά πακέτα», για κάθε επέμβαση, ώστε και οι ασθενείς δίχως ιδιωτικές ασφάλειες, να μπορούν να έχουν δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν αυτή τη θεραπευτική προσέγγιση.