Γράφει ο ιατρός

Πέτρος Χειρίδης, MD,PhD

Μαιευτήρας-Γυναικολόγος-χειρουργός

Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών

Επιστ. Δ/ντης– Νομική Υπηρεσία ομίλου ΙΑΣΩ.

Ρομποτική Χειρουργική – Συχνές Ερωτήσεις

Τι εννοούμε με τον όρο Ρομποτική Χειρουργική;

Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί μια ειδική κατηγορία της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής.  Η επέμβαση πραγματοποιείται μέσα από μικρο-τομές στο δέρμα της ασθενούς, αντί της ανοικτής τομής, εξασφαλίζοντας  με τον τρόπο αυτό ταχύτερη ανάρρωση, λιγότερες επιπλοκές, μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο, ελαχιστοποίηση του τραύματος και μείωση των επιπλοκών. Η ρομποτική, απλά αυξάνει τις ενδείξεις για τη πραγματοποίηση επεμβάσεων με ελάχιστα τραυματικές μεθόδους.  

Πολλοί θεωρούν ότι η επέμβαση εκτελείται από κάποιο ρομπότ, είναι αλήθεια; Σε ποιο βαθμό;  

Μολονότι έχουν κατασκευαστεί ρομποτικά συστήματα με δυνατότητα αυτενέργειας, δεν ισχύει κάτι τέτοιο στο χειρουργείο. Το ρομποτικό σύστημα «υπηρετεί» πλήρως τον χειρουργό, προσφέροντάς του τη δυνατότητα να πραγματοποιεί πιο ακριβείς κινήσεις και βελτιώνοντας την επιδεξιότητα του στην πραγματοποίηση πολύπλοκων επεμβάσεων. Το ρομπότ εκτελεί τις κινήσεις του χειρουργού και μόνο. Δε μπορεί να κινηθεί μόνο του, ούτε να προγραμματιστεί.

Με ποιους τρόπους το ρομπότ «διευκολύνει» το χειρουργό;

Το σύγχρονο σύστημα φέρει πολλά τεχνικά χαρακτηριστικά, όπως είναι η τρισδιάστατη όραση (3D), η υψηλή ευκρίνεια (High Definition, 1080p), η υψηλή μεγέθυνση (x10), η μεγάλη ευκινησία των αρθρωτών εργαλείων (Endowrist) σε πολύ μικρό χώρο, οι ευθυγραμμισμένες κινήσεις (Hand-to-Eye coordination),  το φιλτράρισμα του φυσιολογικού τρόμου των χεριών του χειρουργού και την άνετη θέση του χειρουργού. Αυτοί οι παράγοντες συνθέτουν ένα εργονομικό περιβάλλον στον χειρουργό το οποίο απλουστεύει τη διενέργεια πολύπλοκων ενδοσκοπικών χειρισμών.

Μπορούν να γίνουν επεμβάσεις από μακριά;

Έχουν ήδη πραγματοποιηθεί επεμβάσεις τηλεχειρουργικής και η έρευνα σε αυτό το πεδίο συνεχίζεται. Το πολύ υψηλό κόστος περιόρισε αυτή την εφαρμογή. Έτσι το ρομποτικό σύστημα χρησιμοποιείται στον ίδιο χώρο με τον ασθενή, διότι πέρα από την τηλεχειρουργική, προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα στην ασφαλή διεξαγωγή της επέμβασης.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής χειρουργικής έναντι της παραδοσιακής χειρουργικής;

Τα πλεονεκτήματα για τον ασθενή, είναι ίδια με τα πλεονεκτήματα της συμβατικής λαπαροσκόπησης. Οι ασθενείς απολαμβάνουν μικρότερο χρόνο νοσηλείας, λιγότερο πόνο, μικρότερη απώλεια αίματος, καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, ταχύτερη ανάρρωση, και ταχύτερη επάνοδο στις καθημερινές τους δραστηριότητες.

Το σύστημα προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα στο χειρουργό. Ουσιαστικά αποτελεί «εργαλείο» του χειρουργού, το οποίο επαυξάνει τη χειρουργική ικανότητα, πολλαπλασιάζει τις δυνατότητες και εξασφαλίζει άνετο, εργονομικό περιβάλλον.

Ποια η σημασία της ρομποτικής στη  γυναικολογία;

Οι γυναικολόγοι υπήρξαν οι πρωτοπόροι της λαπαροσκοπικής χειρουργικής από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, καθώς η ελάττωση του τοιχωματικού τραύματος όχι μόνο απλούστευε τη μετεγχειρητική πορεία, αλλά ελάττωνε και τις μετεγχειρητικές συμφύσεις, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο τις επιπτώσεις στη γονιμότητα. Η διατήρηση της γονιμότητας στη γυναίκα, αποτέλεσε το βασικότερο κίνητρο για να στραφούν οι γυναικολόγοι στην ελάχιστα τραυματική χειρουργική. Σήμερα,  σχεδόν ολόκληρο το φάσμα των γυναικολογικών επεμβάσεων είναι δυνατό να διεξαχθεί με τη χρήση του ρομπότ. Εντούτοις, κι εδώ απαιτείται καλή ενημέρωση της ασθενούς και ορθή επιλογή των περιστατικών.  

Ποιες γυναικολογικές επεμβάσεις γίνονται  ρομποτικά;

Η ρομποτική γυναικολογία είναι από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα πεδία της ρομποτικής χειρουργικής και εφαρμόζεται στην αντιμετώπιση όλων των καλοηθών γυναικολογικών παθήσεων. Αυτό περιλαμβάνει την εκπυρήνιση ινομυωμάτων, την ολική και υφολική υστερεκτομία, την ενδομητρίωση, τη στήριξη του πυελικού εδάφους στις προπτώσεις και την αποκατάσταση της γονιμότητας. Έτσι επεμβάσεις που παλαιότερα δεν ήταν δυνατό να αντιμετωπιστούν λαπαροσκοπικά, πλέον εκτελούνται με ασφάλεια ρομποτικά. Για παράδειγμα γυναίκες με ιστορικό πολλαπλών χειρουργικών επεμβάσεων με εκτεταμένες ενδοκοιλιακές συμφύσεις, με ευμεγέθη ινομυώματα η με προχωρημένη ενδομητρίωση μπορούν να αντιμετωπιστούν πλέον με την ελάχιστα τραυματική χειρουργική.

Πολλές γυναίκες έχουν μεγάλα ινομυώματα. Αυτές μπορούν να ωφεληθούν από τη ρομποτική χειρουργική;

Βεβαίως! Το μεγάλο μέγεθος της μήτρας δεν αποτελεί πλέον περιοριστικό παράγοντα για την πραγματοποίηση ενδοσκοπικής επέμβασης. Εκτός από το μέγεθος, η θέση του ινομυώματος αλλά και ο αριθμός τους, αποτελούσαν περιοριστικούς παράγοντες της ενδοσκόπισης και συνεπώς αντιμετωπίζονταν με ανοικτή λαπαροτομία. Με κάποιες εξαιρέσεις, όλα τα ινομυώματα μπορούν να αφαιρεθούν ρομποτικά.

Η μεγάλη κλινική εμπειρία μας, επιτρέπει να μπορούμε να «επιλέξουμε» τις υποψήφιες για ρομποτική αντιμετώπιση, από εκείνες στις οποίες συστήνουμε άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως τον εμβολισμό της μήτρας. Η σωστή επιλογή της ασθενούς, για τη κάθε θεραπευτική προσέγγιση είναι ο πιο καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχή έκβαση. 

Η ρομποτική χειρουργική εφαρμόζεται στη γυναικολογική ογκολογία;

Η ριζική υστερεκτομή αποτελεί κλασική και αποτελεσματική μέθοδο αντιμετώπισης στο καρκίνο του ενδομητρίου και το πρώιμο καρκίνο του τραχήλου. Η ρομποτικά υποβοηθούμενη επέμβαση επιτρέπει τη διεξαγωγή της με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο, με ικανοποιητικά αποτελέσματα ως προς την απώλεια αίματος, το χειρουργικό χρόνο, το λεμφαδενικό καθαρισμό και τη μειωμένη νοσηλεία. Όσον αφορά τον καρκίνο των ωοθηκών, μολονότι υπάρχου αρκετά βιβλιογραφικά δεδομένα, στα περισσότερα κέντρα ακόμα αντιμετωπίζεται με λαπαροτομία.

Ο βαθμός της ριζικότητας, όπως δείχνουν μελέτες, είναι συγκρίσιμος με την ανοικτή χειρουργική. Από την άλλη πλευρά, η ελάχιστα τραυματική χειρουργική εξασφαλίζει όχι μόνο λιγότερες επιπλοκές, αλλά και ελαττωμένη νοσηρότητα, συνεπώς  ταχύτερη έναρξη της μετεγχειρητικής χημειοθεραπείας.

Οι παχύσαρκες γυναίκες μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη ρομποτική χειρουργική;

Ειδικά οι γυναίκες με υψηλό δείκτη σωματικού βάρους επωφελούνται από το ρομπότ, διότι ξεπερνάει πολλές από τις τεχνικές δυσκολίες της λαπαροσκόπησης στις ασθενείς με παχυσαρκία. Η ανοικτή χειρουργική επίσης έχει πολλές, συχνές επιπλοκές σε αυτή τη κατηγορία ασθενών, συνήθως από μόλυνση του κοιλιακού τοιχώματος.  Πλέον δεν διανοούμαστε να χειρουργήσουμε μία παχύσαρκη γυναίκα με άλλο τρόπο, κυρίως για την αποφυγή των επιπλοκών.   

Έπειτα από μια ρομποτική γυναικολογική χειρουργική επέμβαση, πόσος χρόνος απαιτείται για να επιστρέψει μια γυναίκα στα καθημερινά της καθήκοντα. 

Έπειτα από μια ρομποτική επέμβαση, οι περισσότερες ασθενείς φεύγουν από το νοσοκομείο μέσα σε 24-48 ώρες, και επιστρέφουν στα καθημερινά τους καθήκοντα μέσα σε λίγες μόνο μέρες.  Οι τομές που πραγματοποιούνται έχουν το μέγεθος λίγων χιλιοστών, οι ιστοί και οι μύες δεν εκτείνονται, ούτε διατέμνονται, συνεπώς μειώνεται ο χρόνος ανάρρωσης και ελαχιστοποιείται ο μετεγχειρητικός πόνος.

Για περισσότερες ή ειδικές πληροφορίες γράψτε στο e-mail: infobgyn@gmail.com