Γράφει ο ιατρός

Πέτρος Χειρίδης, MD,PhD

Μαιευτήρας-Γυναικολόγος-χειρουργός

Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών

Επιστ. Δ/ντης– Νομική Υπηρεσία ομίλου ΙΑΣΩ.

Το ρομποτικό Σύστημα

Το πιο δημοφιλές ρομποτικό σύστημα σήμερα είναι το da Vinci. Το σύστημα αυτό, κατασκευάζεται στις ΗΠΑ, από την εταιρεία Intuitive Surgical, η οποία εδρεύει στη Καλιφόρνια. Είναι το πρώτο ρομποτικό σύστημα με δυνατότητα ευρύτατου φάσματος χειρουργικών ενδείξεων και με έγκριση από τον Αμερικανικό Οργανισμό FDA, για χρήση σε ζωντανό ασθενή. 

Το σύγχρονο ρομποτικό σύστημα είναι εξοπλισμένο με ολόκληρη σειρά από τεχνολογικές καινοτομίες, με στόχο την ασφάλεια της ασθενούς, την άνεση του χειρουργού και την επαύξηση και ενίσχυση των δυνατοτήτων της ελάχιστα τραυματικής χειρουργικής. Τα πιο σημαντικά παραδείγματα αναφέρονται συνοπτικά παρακάτω:

Διαισθητική Κίνηση

Το σύστημα διατηρεί έναν ευθυγραμμισμένο άξονα μεταξύ της θέσης των χεριών του χειρουργού και της εικόνας που αυτός βλέπει, ώστε να «αναπαράγει» ανοικτή χειρουργική. Αυτή η προσομοίωση της εμπειρίας της ανοικτής επέμβασης μέσα από  σύγχρονο διαισθητικό όργανο ελέγχου (Intuitive Motion Surgery), αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της ρομποτικής χειρουργικής. Με άλλα λόγια, ο χειρουργός μέσα από το ρομποτικό σύστημα έχει την αίσθηση ότι χειρουργεί μέσα στο σώμα της ασθενούς.

Οι κινήσεις των χεριών του χειρουργού φιλτράρονται, μπορούν να ρυθμιστούν σε κλίμακα και να μεταφέρονται απρόσκοπτα στα ρομποτικά εργαλεία μέσα στο σώμα της ασθενούς.

Αρθρωτά εργαλεία

Τα ρομποτικά εργαλεία είναι ειδικά σχεδιασμένα ώστε να παρέχουν στο χειρουργό τη  φυσική επιδεξιότητα, καθώς και εύρος κινήσεων πολύ μεγαλύτερο από αυτό στο ανθρώπινο χέρι. Τα εργαλεία με τη τεχνολογία αυτή που λέγεται «EndoWrist» διατίθενται σε μια μεγάλη γκάμα ανάλογα με το είδος της επέμβασης. Είναι πολλαπλών χρήσεων και η διάμετρος τους είναι στα 8mm και στα 5mm.

Τρισδιάστατη εικόνα υψηλής ευκρίνειας (3D – High Definition) 

Η τρισδιάστατη όραση σε συνδυασμό με το ενισχυμένο οπτικό σήμα υψηλής ευκρίνειας με μεγέθυνση έως 10 φορές, προσφέρει στον χειρουργό μία συναρπαστική εικόνα του χειρουργικού πεδίου, ανώτερη από κάθε άλλη χειρουργική προσέγγιση, ακόμα και αυτή της ανοικτής χειρουργικής ή της συμβατικής λαπαροσκόπησης.

Δυνατότητα διπλής χειρουργικής κονσόλας

Η δεύτερη κονσόλα επιτρέπει σε δύο χειρουργούς να εργαστούν ταυτόχρονα στο ίδιο χειρουργικό πεδίο. Αυτή η λειτουργία, επιτρέπει τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών ειδικοτήτων, ενώ προάγει την εκπαίδευση των νεότερων χειρουργών υπό την άμεση επιτήρηση πιο πεπειραμένων συναδέλφων τους.

Οπτική ανάλυση

Η ανάλυση 1080i High Definition παρέχει αξεπέραστη οπτική ευκρίνεια για λεπτομερή απεικόνιση της ανατομίας της περιοχής που ελέγχεται.

Εργονομία

Η ρομποτική κονσόλα διαθέτει πολυάριθμες εργονομικές λειτουργίες. 

• Επιτρέπει στο χειρουργό μεγαλύτερη άνεση, προσαρμόζοντας τη θέση και στάση του σώματος με τέσσερεις διαφορετικές παραμέτρους.
• Παρέχει οθόνη αφής με ενσωματωμένο σύστημα διεπαφής, για τον ολοκληρωμένο έλεγχο, του ήχου, της εικόνας, της μεγέθυνσης και των λοιπών ρυθμίσεων του συστήματος.
• Επιτρέπει την αποθήκευση του προφίλ των ρυθμίσεων ενός χρήστη και την ανάκληση του σε μελλοντικό χρόνο. 
• Τα χειριστήρια (Masters) είναι βελτιωμένα και ενισχυμένα για ακριβή και επιδέξιο έλεγχο των αρθρωτών εργαλείων. Παραπέρα, η δυνατότητα κλιμάκωσης των κινήσεων επιτρέπει την απρόσκοπτη προσαρμογή της αναλογίας της κίνησης του χεριού σε σχέση με αυτή του ρομποτικού εργαλείου.  
• Πλαίσιο Ποδοδιακόπτη. Επιτρέπει στο χειρουργό πλήθος εργασιών με τη χρήση των ποδιών του, όπως τη χρήση θερμικής ενέργειας για καυτηριασμό, την ανταλλαγή μεταξύ των εργαλείων και τον χειρισμό της κάμερας. 

Ασφάλεια

• Διαρκής ασφάλεια του ασθενούς. Αυτοέλεγχοι ασφάλειας εκτελούνται από το σύστημα με ρυθμό άνω του ενός εκατομμυρίου ελέγχων το δευτερόλεπτο, ώστε να διασφαλίζεται αδιάλειπτα  η ασφαλής και αξιόπιστη λειτουργία. Το τυχόν σφάλμα ανακοινώνεται ηχητικά και οπτικά στον χειρουργό και την αίθουσα χειρουργείου.
• Κατευθυνόμενη εισαγωγή του εργαλείου. Ένας έξυπνος μηχανισμός εξασφαλίζει την αποτελεσματική και ασφαλή ανταλλαγή των εργαλείων κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Το σύστημα διατηρεί μνήμη με τη τελευταία θέση του εργαλείου που αφαιρείται.
• Οθόνη επαφής. Μία οθόνη επαφής Widescreen, είναι τοποθετημένη στο πύργο του συστήματος, με δυνατότητα τηλεπικοινωνίας  «telestration», με τον χειρουργό που βρίσκεται στη κονσόλα, επιτρέπει τη βέλτιστη και άμεση επικοινωνία των μελών της χειρουργικής ομάδας.
• Σύστημα στόχευσης laser καθοδηγεί πάνω στην ανατομία του ασθενούς τη βέλτιστη διαμόρφωση  του συστήματος για συγκεκριμένη επέμβαση.

Βιβλιογραφία

1. www.intuitivesurgical.com
2. www.davincisurgery.com