Υπάρχει Πιθανότητα εγκυμοσύνης σε μη-γόνιμες μέρες;

Η γονιμοποίηση προϋποθέτει τη συνύπαρξη του θηλυκού γαμέτη (ωαρίου) με τον αρσενικό (σπερματοζωάριο). Το χρονικό διάστημα στο οποίο  είναι δυνατή αυτή η συνύπαρξη είναι μόλις 24 ώρες σε κάθε κύκλο το οποίο αρχίζει από τη στιγμή της ωορρηξίας. Συνεπώς, η σύλληψη είναι πιθανή για περίπου μία ημέρα σε κάθε κύκλο. Παραπέρα, επειδή ο αρσενικός γαμέτης μπορεί να επιβιώσει μέσα στο γενετικό σύστημα της γυναίκας έως και πέντε ημέρες, το χρονικό «παράθυρο» της σεξουαλικής συνεύρεσης προκειμένου να επιτευχθεί η γονιμοποίηση αυξάνεται.  Η σύλληψη έξω από αυτό το παράθυρο είναι απίθανη.^1,2

Η αναγνώριση της ημερομηνίας της ωορρηξίας γίνεται με διάφορες μεθόδους, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι ανακριβείς και αναξιόπιστες. Συνηθέστερα ο προσδιορισμός της ωορρηξίας γίνεται από ζευγάρια τα οποία «προσπαθούν» να συλλάβουν και όχι το αντίθετο. Οι μέθοδοι για τον προσδιορισμό της ωορρηξίας περιλαμβάνουν :

1. Ημερολόγιο του κύκλου. Η απλούστερη και λιγότερο δαπανηρή μέθοδος είναι η χαρτογράφηση του εμμηνορροϊκού κύκλου. Αυτό σημαίνει την καταγραφή των ημερών έναρξης και διακοπής της εμμήνου ρύσεως για αρκετούς μήνες διαδοχικά. Οι έμμηνοι κύκλοι μεταξύ 25 και 35 ημερών είναι γενικά ωορρηκτικοί. Μικρότεροι κύκλοι μπορεί να προκύψουν λόγω της βράχυνσης της ωοθυλακικής (πρώτης) φάσης, που σημαίνει ότι το ενδομήτριο δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένο για να δεχθεί ένα γονιμοποιημένο έμβρυο. Μεγαλύτεροι και μικρότεροι κύκλοι μπορεί επίσης να υποδηλώνουν ανωορρηξία. Σύγχρονες εφαρμογές στο κινητό τηλέφωνο βασίζονται σε αυτές τις αρχές προκειμένου να μπορούν να «προβλέψουν» την ωορρηξία.³

2. Παρακολούθηση της βασικής θερμοκρασίας σώματος — Η προγεστερόνη που απελευθερώνεται μετά την ωορρηξία  έχει ισχυρές επιδράσεις στον εγκέφαλο, μία από τις οποίες είναι η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος. Συνεπώς, η καθημερινή παρακολούθηση της θερμοκρασίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την τεκμηρίωση της παραγωγής προγεστερόνης και, επομένως, της ωορρηξίας. Αυτή η τεχνική απαιτεί τη χρήση ειδικού θερμόμετρου βασικής θερμοκρασίας σώματος, το οποίο έχει τυπικά μονάδες, κάθε ένα δέκατο του βαθμού. Συνιστούμε τη χρήση θερμομέτρου υδραργύρου, που μπορείτε να προμηθευτείτε από οποιοδήποτε φαρμακείο, διότι η κλινική εμπειρία έχει δείξει ότι  τα τρέχοντα ηλεκτρονικά θερμόμετρα δεν είναι επαρκώς ακριβή για την ανίχνευση της αύξησης της θερμοκρασίας μετά την ωορρηξία.³

3. Αύξηση της συγκέντρωση της προγεστερόνης στο αίμα. Μια απλή δοκιμή είναι η μέτρηση του επιπέδου προγεστερόνης ορού στο μέσον της  ωχρινικής (δεύτερης) φάσης του κύκλου, δηλαδή στις  18-24 ημέρες μετά την έναρξη της εμμήνου ρύσεως ή επτά ημέρες πριν από την αναμενόμενη έμμηνο ρύση. Τα φυσιολογικά επίπεδα προγεστερόνης είναι μεταξύ 6-25ng/mL. Εάν τα επίπεδα παραμένουν χαμηλά (π.χ. 2 ng/mL), η ωορρηξία δεν έχει συμβεί ή το ωοθυλάκιο είναι πρόωρα ερρηγμένο, δίχως επαρκή αριθμό κυττάρων ή με μειωμένη συνθετική ικανότητα να παράγει επαρκή προγεστερόνη, για να υποστηρίξει την ωχρινική φάση και την κύηση.

Προσδιορισμός της γόνιμης περιόδου:  Έχει διαπιστωθεί ότι τα ζευγάρια που χρησιμοποίησαν κάποια μέθοδο προσδιορισμού της ωορρηξίας, είχαν υψηλότερα ποσοστά σύλληψης μέσα στον πρώτο μήνα (75% έναντι 50%) και στο πρώτο εξάμηνο (100% έναντι 76%) προσπαθειών.⁴ Οι μέθοδοι του ημερολογίου και της βασικής θερμοκρασίας σώματος δεν είναι αξιόπιστες για τον προσδιορισμό της γόνιμης περιόδου, λόγω της φυσιολογικής διακύμανσης στη διάρκεια του κύκλου και επειδή η αύξηση της θερμοκρασίας που σχετίζεται με την ωορρηξία εμφανίζεται αργά ώστε είναι χρήσιμη.⁴ Καλύτερες εναλλακτικές, είναι οι μέθοδοι που ζητούν από τη γυναίκα να εξετάσει τις κολπικές εκκρίσεις για αλλαγές, όπως ο αυξημένος όγκος διαυγούς, ελαστικής, ολισθηρής βλέννας. Επίσης η μέτρηση της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH) ή/και των οιστρογόνων των ούρων είναι πιο δαπανηρή αλλά αποτελεσματική. Η αναγνώριση ενός ωοθυλακίου με τη βοήθεια των υπερήχων είναι ένα άλλο σημαντικό εργαλείο για την αξιολόγηση του εμμηνορροϊκού κύκλου και της ωορρηξίας, αν και δεν χρησιμοποιείται συστηματικά για το χρόνο της σεξουαλικής επαφής, δεδομένου του κόστους του. Το υπερηχογράφημα μπορεί να αναγνωρίσει ένα κυρίαρχο  ωοθυλάκιο με  διάμετρο 16-30mm πριν από τη ρήξη και την απελευθέρωση του ωοκυττάρου. Η ταυτόχρονη εμφάνιση του ενδομητρίου ως ένα παχύ παραγωγικό στρώμα στο εσωτερικό της μήτρας,  υποδηλώνει ενεργή έκκριση οιστραδιόλης, ενώ η αλλαγή στην εμφάνισή του (υπερηχογένεια) υποδηλώνει κατάλληλη παραγωγή προγεστερόνης στην ωχρινική φάση. Αυτές οι πληροφορίες  μπορεί να είναι χρήσιμες για τον καθορισμό της επερχόμενης ωορρηξίας, με αρκετά υψηλή ευαισθησία και να καθοδηγήσουν το ζευγάρι για το «πότε;» είναι η γόνιμες μέρες του κύκλου.

Συμπερασματικά, η σύλληψη στις μη γόνιμες μέρες είναι απίθανη. Το γόνιμο «παράθυρο» είναι μόλις λίγα 24-ωρα κάθε κύκλο. Η αναγνώριση των γόνιμων ημερών, προϋποθέτει την αναγνώριση της ωορρηξίας, συνήθως στο μέσον του κύκλου, ωστόσο ο προσδιορισμός της ωορρηξίας με συμβατικές μεθόδους είναι αναξιόπιστος, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως μέθοδος αντισύλληψης. Αντίθετα, ο προσδιορισμός της ωορρηξίας  με κάποια από τις έγκυρες μεθόδους, όπως τη χρήση υπερήχων ή τον προσδιορισμό της ωχρινοτρόπου ορμόνης στα ούρα,  αυξάνει τα ποσοστά επιτυχίας στα ζευγάρια που επιθυμούν τη σύλληψη.